Gmina Pacanów stanowi fragment dwóch jednostek fizjograficzno-geograficznych. Północna wyżynna część usytuowana jest w obrębie Niecki Nidziańskiej obszaru Wyżyny Małopolskiej, natomiast południowa – nizinna w obszarze Kotliny Sandomierskiej stanowi w 70 % terenu gminy terasę zalewową rzeki Wisły. Budowa geologiczna gminy jest zróżnicowana. Występują tu lessy, aluwia wiślane, utwory wodno – lodowcowe, piaszczysto – żwirowe i gliniaste wykorzystywane jako surowiec budowlany.
Położona jest na obrzeżach południowo – wschodniej części województwa świętokrzyskiego i sąsiaduje przez swą południową granicę, przebiegającą na rzece Wiśle, z województwem małopolskim. Po wprowadzonej reformie administracyjnej Polski 01.01.1999 r. Gmina Pacanów znalazła się w obszarze reaktywowanego powiatu Busko Zdrój. W wojewódzkim układzie administracyjnym Gmina graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi:
z powiatu Busko:
· od zachodu z gminą Solec Zdrój
· od północnego zachodu z gminą Stopnica
z powiatu Staszów:
· od wschodu: z gminą Oleśnica, Łubnice
2) województwa małopolskiego
z powiatu Dąbrowa Tarnowska
· od południa: z gminami Szczucin i Mędrzechów
Gmina Pacanów zajmuje obszar 124 km2, co stanowi ok. 1,2 % powierzchni całego województwa świętokrzyskiego. Odległość miejscowości gminnej Pacanów od siedziby władz województwa – Kielc- wynosi ok. 70 km. Łączna długość granic gminy wynosi 58 km, z czego 15 km przypada na granicę naturalną na rzece Wiśle.
Wewnętrzny podział administracyjny Gminy:
W skład Gminy Pacanów wchodzi 28 sołectw tj.; Biechów, Biskupice, Chrzanów, Grabowica, Karsy Dolne, Karsy Duże, Karsy Małe, Kępa Lubawska, Komorów, Kółko Żabieckie, Książnice, Niegosławice, Oblekoń, Pacanów, Podwale, Rataje Karskie, Słupskie, Słupia, Trzebica, Wola Biechowska, Wójcza, Wójeczka, Zborówek, Zborówek Nowy, Zołcza Ugory, Żabiec, Kwasów, Sroczków.
Powiązania wewnętrzne i zewnętrzne Gminy:
Gmina Pacanów posiada dobrze rozwiniętą sieć dróg komunikacji kołowej, odpowiadającej strukturze zagospodarowania przestrzennego wewnątrz Gminy i jej powiązaniom zewnętrznym.
Przez teren Gminy Pacanów przebiegają dwa odcinki dróg o znaczeniu międzyregionalnym:
droga krajowa nr 73 Wiśniówka- Kielce- Tarnów. Jej długość na terenie gminy wynosi 11.94 km. Jest to droga III klasy technicznej o jezdni szerokości 7.0 m. i przekroju drogowym,
droga krajowa nr 79 Bytom- Kraków- Sandomierz- Kozienice- Warszawa. Jej długość w granicach gminy wynosi 11.836 km. Jest to droga IV klasy technicznej z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, szerokości 6.0 m. i przekroju drogowym.
Układ podstawowy uzupełnia sieć dróg powiatowych, na którą składają się 24 odcinki o łącznej długość wynoszącej 110, 086 km oraz sieć dróg gminnych składająca się z 126 odcinków o łącznej długości 209, 363 km. Drogi powiatowe, gminne i lokalne realizują przede wszystkim powiązania komunikacyjne wewnątrz gminy oraz powiązania lokalne z miejscowościami w gminach ościennych.
